Araç Satış ve Devir İşlemleri Nasıl Yapılır? (2024 Rehberi)
Araç sahiplerinin en çok merak ettiği konulardan biri olan araç satış ve devir işlemleri, Türkiye’de belli kurallara ve yasal prosedürlere tabidir. Araç satışı sırasında dikkat edilmesi gereken belgeler, noter işlemleri, vergi yükümlülükleri ve sigorta durumları gibi pek çok ayrıntı vardır. Bu yazıda, araç satış ve devir işlemleri hakkında en güncel bilgilere, adım adım işlem süreçlerine ve dikkat edilmesi gereken detaylara yer vereceğiz.
1. Araç Satışı Öncesi Hazırlıklar
Bir aracın satış ve devri yapılmadan önce satıcının yapması gereken birkaç önemli hazırlık bulunmaktadır. Bu hazırlıklar, satışı sorunsuz bir şekilde gerçekleştirmenize yardımcı olur.
a) Aracın Borç ve Ceza Durumunu Kontrol Etme
Aracın satışının yapılabilmesi için tüm trafik cezalarının, vergi borçlarının ve Motorlu Taşıtlar Vergisi (MTV) borçlarının ödenmiş olması gerekmektedir. Eğer aracın üzerinde herhangi bir haciz ya da rehin durumu varsa, araç satılamaz. Bu yüzden satış öncesinde Gelir İdaresi Başkanlığı (GİB) veya E-Devlet üzerinden aracın borç durumunu kontrol etmek oldukça önemlidir.
b) Araç Muayenesinin Tamamlanması
Aracın satışa uygun hale gelebilmesi için geçerli bir araç muayenesinin olması şarttır. Araç muayenesi olmayan veya süresi geçmiş olan araçların satışı yapılamaz. Muayene süresi dolmuş araçlar, TÜVTÜRK istasyonlarında muayene ettirilmelidir.
c) Sigorta Kontrolü
Araç satış ve devir işlemlerinde zorunlu trafik sigortası yapılmış olmalıdır. Sigorta, araç satışı sırasında devredilemez, bu yüzden alıcı aracın sigortasını kendi adına yeniden yaptırmalıdır.
2. Araç Satış ve Devir İşlemleri Noterde Nasıl Yapılır?
Araç satış ve devri, Türkiye’de noterler aracılığıyla yapılmaktadır. Noter, hem alıcı hem de satıcı arasında yapılan işlemleri yasal çerçeveye oturtur ve güvence altına alır. Araç satış işlemleri esnasında noterde yapılması gerekenler şunlardır:
a) Noter Randevusu Almak
Yoğunluğu azaltmak için araç satış işlemi gerçekleştirecek kişilerin randevu alması önerilir. Türkiye Noterler Birliği resmi sitesi üzerinden randevu alınabilir.
b) Gerekli Belgeler
Araç satış ve devir işlemlerinde noter tarafından istenen bazı temel belgeler şunlardır:
- Kimlik Belgesi: Alıcı ve satıcının TC kimlik kartı ya da pasaport gibi kimlik belgeleri yanlarında olmalıdır.
- Araç Ruhsatı: Satışı yapılacak olan aracın ruhsatı notere getirilmelidir.
- Zorunlu Trafik Sigortası Poliçesi: Aracın satış sırasında zorunlu trafik sigortası poliçesi geçerli olmalıdır.
Noterde araç devri gerçekleştirilirken noter tarafından hazırlanan satış sözleşmesi, her iki tarafın da imzasıyla onaylanır ve araç artık yeni sahibine devredilir.
c) Noter Ücretleri
2024 yılı itibarıyla araç satış ve devir işlemleri için noter harçları belirli bir tarife üzerinden hesaplanmaktadır. Noter ücretleri aracın modeline, motor hacmine ve yılına göre değişiklik gösterebilir. 2024 noter harçları hakkında bilgi almak için Türkiye Noterler Birliği web sitesine göz atabilirsiniz.
3. Araç Satışında Alıcının Yapması Gerekenler
Aracın satış ve devir işlemi tamamlandıktan sonra alıcının yapması gereken bazı işlemler bulunmaktadır. Bu işlemler, aracın tescilini ve sigortasını kapsar.
a) Araç Tescili
Noter tarafından verilen geçici ruhsat, araç satışından sonraki 15 gün boyunca kullanılabilir. Bu sürenin sonunda alıcının, araç tescil işlemlerini tamamlayarak ruhsatı kendi adına alması gerekmektedir. Tescil işlemleri, alıcı tarafından E-Devlet veya Emniyet Genel Müdürlüğü üzerinden yapılabilir.
b) Zorunlu Trafik Sigortası
Aracın yeni sahibinin, satın aldığı aracı sigorta ettirmesi yasal bir zorunluluktur. Araç alımından sonra 15 gün içerisinde yeni zorunlu trafik sigortası yapılmalıdır. Eski aracın sigortası, yeni sahibiyle birlikte geçerli olmayacaktır.
c) Kasko Sigortası
Kasko sigortası zorunlu olmamakla birlikte, aracın maddi zararlarını karşılamak adına yaptırılması tavsiye edilir. Yeni alıcı, aracın kasko sigortasını kendi adına yaptırarak daha geniş bir güvence sağlayabilir.
4. Araç Satışında Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar
Araç satış ve devir işlemlerinde herhangi bir sorun yaşamamak adına dikkat edilmesi gereken bazı önemli noktalar vardır. Bu noktalara dikkat ederek işlemlerinizi daha güvenli bir şekilde tamamlayabilirsiniz.
a) Aracın Ekspertiz Raporu
Alıcılar, aracın teknik durumunu daha iyi değerlendirebilmek için araç ekspertiz raporu talep edebilirler. İkinci el araç satışlarında ekspertiz raporu almak, ileride yaşanabilecek sorunların önüne geçebilir.
b) Alıcı ve Satıcı Arasındaki Ödeme Prosedürü
Araç satış işlemi sırasında noter işlemleri tamamlanmadan önce ödemenin gerçekleştirilmesi gerekmektedir. Bu aşamada ödemeyi güvenli bir şekilde gerçekleştirmek için banka havalesi ya da güvenli ödeme sistemleri kullanılması önerilir.
c) Test Sürüşü
Araç satışından önce test sürüşü yapmak, aracın teknik durumu hakkında bilgi sahibi olmanızı sağlar. Satın almak istediğiniz aracı mutlaka test sürüşüne çıkartarak kontrol etmelisiniz.
5. Araç Satış Vergisi ve Ödemeler
2024 yılında, araç satışıyla ilgili vergi ve ödemeler de belirli kurallar çerçevesinde düzenlenmiştir. Özellikle ikinci el araç satışlarında dikkat edilmesi gereken vergi yükümlülükleri vardır.
a) İkinci El Araç Satış Vergisi
İkinci el araç satışı sırasında, KDV (Katma Değer Vergisi) uygulanmaktadır. Bu, özellikle galeriler veya aracılık firmaları tarafından yapılan satışlarda geçerlidir. Bireysel satışlarda bu vergi genellikle uygulanmaz.
b) Satıştan Sonra Ödenecek Vergiler
Araç satışını gerçekleştiren kişi, aracın satışından elde ettiği geliri vergi beyannamesi ile Gelir İdaresi Başkanlığı’na bildirmek zorundadır. Ancak, bireysel olarak yapılan araç satışlarında bu durum genellikle geçerli değildir.
6. Araç Satışında Hız Limitleri ve Trafik Cezaları
Satış ve devir işlemi tamamlanana kadar, aracı kullanırken tüm trafik kurallarına uyulmalıdır. Trafik cezaları ve hız limitlerine dikkat edilmemesi durumunda cezalar aracı satan kişinin üzerine kaydedilir. Araç satışını tamamlamadan önce bu tür cezalardan kaçınmak için dikkatli olmakta fayda vardır.
Bunları da İnceleyebilirsiniz:
Araç Satarken Noter İşlemleri Nasıl Yapılır? – sahibinden.com
İkinci El Araç Satışı ve Alımı Nasıl Yapılır? – Koalay
Sonuç
Araç satış ve devir işlemleri, yasal süreçlere dikkat edilmesi gereken önemli adımları içermektedir. Noter onayı, sigorta işlemleri, ve araç tescili gibi birçok işlem, sürecin doğru şekilde yürütülmesini sağlar. 2024 yılında güncellenen araç satış prosedürleri, hem alıcı hem de satıcı için güvenli bir satış ortamı sunmaktadır. Aracınızı satmadan önce gerekli tüm belgeleri hazırlamanız, borç durumunu kontrol etmeniz ve noter randevunuzu almanız, sorunsuz bir satış süreci için önemli adımlardır. Araç satışında dikkat edilmesi gerekenler ve vergi yükümlülükleri gibi detayları göz önünde bulundurarak işlemlerinizi tamamlayabilirsiniz.
